30.8.06

Το χάρτινο σπίτι (μας)


«Το χάρτινο σπίτι» του Κάρλος Μαρία Ντομίγκες (Μτφρ. Λένα Φραγκοπούλου, Πατάκης 2006) δε διαφημίστηκε, δεν ανήκει στα αναγνώσματα που περιλήφθηκαν στους καταλόγους των βιβλίων για το καλοκαίρι, δεν έχει προκλητικό εξώφυλλο. Τοποθετήθηκε στις θερινές προθήκες των βιβλιοπωλείων ίσως για να αντιπροσωπεύσει την κατηγορία βιβλίων μικρού όγκου και λογικής τιμής και βρήκε το δρόμο του προς τους αναγνώστες στόμα με στόμα.

Περισσότερο νουβέλα παρά μυθιστόρημα (όπως επιγράφεται στο εξώφυλλο), καλογραμμένο, και ευφάνταστο, με ύφος συχνά περιπαικτικό, «Το χάρτινο σπίτι» ακολουθεί προσχηματικά την πλοκή της οιονεί αστυνομικής περιπέτειας προκειμένου να μιλήσει για τον κόσμο που χτίζουν γύρω τους οι αναγνώστες με τα βιβλία.

Οι αρχέτυποι βιβλιόφιλοι και βιβλιομανείς ήρωες του Ντομίγκες μας προκαλούν ένα απροσδόκητο αίσθημα οικειότητας, αφού στις δικές τους ακραίες συμπεριφορές συχνά διακρίνουμε στιγμιότυπα των δικών μας ζωών.

Η αίσθηση ότι τα βιβλία διαμορφώνουν τη ζωή μας σηματοδοτείται από την ύπαρξη βιβλίων κρίσιμης σημασίας για την παιδική και νεανική ηλικία μας στα οποία αφιερώνουμε ισόβια «ιερή αφοσίωση». Γι’ αυτά τα βιβλία και όσα τα ακολούθησαν έχουμε ακούσει τη γιαγιά μας να λέει «Μη διαβάζεις τόσο πολύ, θα χαλάσεις τα μάτια σου!» και τη μάνα μας να φωνάζει «Τα βιβλία θα σας διώξουν από το σπίτι!». Είναι όμως αργά: η χαρά του καλοτυπωμένου βιβλίου και των άκοπων σελίδων μας έχει ήδη καταλάβει!

Από σχεδόν κληρονομική συνήθειά στολίζουμε την πρώτη σελίδα με ex libris ή γράφουμε το όνομά μας και την ημερομηνία απόκτησης, συνθέτοντας ένα άτυπο ημερολόγιο αναγνωσμάτων. Άλλοτε πάλι γράφουμε αφιερώσεις προορισμένες να πληγώσουν τώρα ή και χρόνια αργότερα. Κρατάμε σημειώσεις στα περιθώρια των σελίδων, τσακίζουμε τις γωνίες, κρύβουμε δελτία, λουλούδια, ακόμα και χρήματα στις σελίδες.

Πολύ εύκολα αποκτούμε ένα βιβλίο, αλλά με δυσκολία το αποχωριζόμαστε. Η στέρεη πεποίθηση ότι η βιβλιοθήκη μας δεν είναι ένα «συνοθύλευμα» από βιβλία, αλλά η απτή μορφή της πνευματικής μας συγκρότησης, ένας οριοθετημένος κόσμος στον οποίο «χαράσσουμε την πορεία ενός ταξιδιού», μας παρακινεί να εκθέτουμε τα βιβλία μας, να τα έχουμε γύρω μας και κοντά μας. Παράλληλα έχουμε ακαταμάχητη επιθυμία να παρατηρούμε τις βιβλιοθήκες των φίλων μας και κρυφή συγκίνηση όταν τους βλέπουμε να περιεργάζονται τη δικιά μας.

Καθώς όμως το όνειρο ενός αποκλειστικού χώρου με περιστρεφόμενα αναλόγια και ξύλινες βιβλιοθήκες με τζαμωτές πόρτες είναι πολύ μακριά από τις δυνατότητές μας, τα αιώνια προβλήματα του χώρου, της αρχειοθέτησης και της ταξινόμησης βαραίνουν πάνω μας όλο και περισσότερο με την απόκτηση κάθε νέου τόμου.

Λίγο πριν κλείσουμε «το χάρτινο σπίτι» δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε πόσο μοιάζουμε στους ήρωες, αν και για μας τα βιβλία είναι τα παιγνίδια μας ή το πεδίο στο οποίο βρίσκει ικανοποίηση η ιδιοψυχαναγκαστική νεύρωσή μας.

Περισσότερα για «το χάρτινο σπίτι» στα σχετικά άρθρα της Ελευθεροτυπίας, της Καθημερινής και των Νέων. Posted by Picasa

Ετικέτες